Dış Cephe Duvar Rölyef (Kabartma) Uygulamaları

Fransızca kökenli bir kelime olan Rölyef, yüzey üzerine yapılan yükseltme ya da çökertmelere verilen isimdir. Diğer bir şekilde kabartma olarak da tanımlanabilen Rölyef, genel olarak tarihi yapıların veya insan figürlerinin, yardımcı malzemeler ile tabloya boyut vererek yerleştirilmesi anlamına da gelmektedir. Rölyef, endüstride, tarım ve günlük hayatta da kullanılabilir. Özellikle mimarlıkta kil, alçı, taş gibi işlenebilir malzemelerin yüzeyinde, alçaklı, yüksekli şekiller meydana getirilmesi ile oluşturulan kabartmalar yüksek ve alçak kabartma şeklinde sınıflandırılabilir.

Alçak ve yüksek rölyef olmak üzere ikiye ayrılır. Yüzey yükseltilerek yapılıyorsa yüksek rölyef çökertilerek yapılıyorsa alçak rölyef adını alır.

Kabartma olarak yapılmış süslemeler, mimari yapılarda taşa, mermere işlendikleri gibi madenden ve ahşaptan yapılmış eşyalar üzerinde de görülürler. Şamdan, kapı tokmağı gibi madeni eşyalarda, kapı, pencere kanadı, rahle, dolap, çekmece gibi ahşap eşyalarda kabartma şeklinde yapılmış süslemelere çok rastlanır. Mimari eserlerin dış veya iç cephelerinde yapının görülecek yerlerinde taş veya mermer üstüne kabartılarak yapılmış süslemeler vardır.

Büyük Selçuklu devri mimarları, ana malzeme olan tuğlayı süslemede kabartmalardan geniş ölçüde faydalanmışlardır. Kufi yazıyla elde edilen kabartma süslemeler, Selçuklu mimarisinin karakteristik özelliği olarak kabul edilir. Merv, Nişabür ve Kazvin’de bulunan Selçuklu eserleri, bu mimarinin kabartma süslemelerinin en güzel örnekleridir. Rölyef süslemeler, Selçuklu mimarisinin karakteristik özelliği olarak kabul edilir. Daha sonra Anadolu Selçuklu mimarisinde süs unsuru ön planda yer alır. Binalar geniş süslemeye imkan verecek tarzda inşa edilmiş gibidir. Kapı, pencere, söve ve friz gibi unsurlar şerit, örgü kabara ve palmet gibi kabartmalarla bezenmiştir. Taş işlemeciliğinin ilerlediği Anadolu Selçuklu mimarisinde özellikle portallerde rumi denilen süsleme şekli kabartma alarak tatbik edilmiştir. Bu devre ait kabartma süslemeye en iyi örnekler, Divriği Ulu Cami, Karatay Medresesi, Niğde Alaaddin Camii Portali, Konya Sırçalı Medrese, Erzurum Çifte Minareli medresede görülür.

Rölyef mimaride süsleme olarak, süs eşyaları, kuyumculuk, resim, heykeltıraşlık, teknik resim gibi sanat kollarında gıda sektöründe süslemede kullanılır. Ancak son zamanlarda dış cephe dekorasyonunda da rölyef kullanıldığı görülmektedir. Galerimizde sizleri daha da bilgilendireceğini umduğumuz dış cephelerde kullanılan ya da pano şeklinde tasarlanan duvar rölyefleri görselleri yer almaktadır. Galerimizi tıklayarak sanatın en güzel yansımalarından biri olan (kabartma) duvar rölyef uygulamaları hakkında bilgi edinebilirsiniz.