Antika Pusula Modelleri

Deniz, orman gibi yerlerde ya da gece vakti vb. yön saptamak için kullanılan ve üzerinde sürekli olarak kuzey–güney doğrultusunu gösteren bir mıknatıs iğnesi bulunan kadranlı aygıta pusula denmektedir (Vikipedi). Pusula kelimesinin kökeni italyanca bir sözcük olan bussola’dan gelmektedir. Pusulanın tarihçesi ise çok eskilere dayanmaktadır. M.Ö. 221 -206 yılları arasında Çin’de hüküm süren Qin Hanedanı döneminde mıknatıs taşından ve demir oksit çubuktan yapılmış,  kuzey ve güney eksenlerini gösteren ilk pusulaların kullanıldığını gösteren bilgilere rastlanmaktadır. Ancak bu ilk pusulaların yön bulmada değil falcılıkta kullanıldığı düşünülmektedir. M.S. 8. yüzyılda seyir cihazı olarak manyetik iğneler, mıknatıs taşının yerini almaya başlamıştır. 8. yüzyıldan 1050’li yıllara kadar pusulanın gemiler tarafından kullanıldığı bilinmektedir.

Kayıtlara geçen ilk resmi pusula kullanımı ünlü Çinli denizci, amiral ve kâşif He Zheng (1371-1433) tarafından gerçekleştirilen, 1405 – 1433 yılları arasında yapılan seyahatte kullanıldığıdır. 1117 yılında ortaya çıkan Zhu Yu’nun Pingzhou tabletlerinde de pusulanın ilk defa yön bulmada kullanıldığını gösteren yazılarla karşılaşılmıştır. Ayrıca yine 800 ve 1040 yılları arasına ait Çin kitaplarında manyetizma ve manyetik çubuklar ile ilgili bir çok bilgiye yer verildiği görülmüştür.

Pusula’nın 12. yüzyılda Çinliler tarafından keşfedilip, Araplar vasıtasıyla Avrupa medeniyetine ulaştığı düşünülmektedir. Avrupa ülkeleri de pusula ile 12. yüzyılda tanışmışlardır. Modern pusulanın tarihinin William Sturgeon‘ın elektromıknatısı bulması ile başladığı söylenebilir. İngiliz mucitin bu buluşu modern pusulanın gelişiminin başlangıcı olarak kabul edilmektedir. 20. yüzyılla birlikte pusulada gelişim ve çeşitlilik artmış ve uçak ve gemilerde jiroskop adı verilen pusulalar kullanılmaya başlamıştır.

Sizlerle bu yazımızda böyle enteresan bir konuyu paylaşmak istedik. Antikaya düşkünlüğü olanların, meraklılarının ve de özellikle bir erkeğe hediye seçiminde zorlananların oldukça ilgisini çekeceğini düşündüğümüz ve satın almak isteyenlerinde Artist Hediyelik’ten kolayca temin edebilecekleri antika pusula modellerinden oluşan bir galeri hazırladık. Galerimizi tıklayarak antika pusulaları inceleyebilirsiniz.